Sự dung hợp giữa Phật giáo Bắc Tông với tín ngưỡng dân gian tỉnh Tiền Giang

Abstract

Là một tỉnh thuộc Tây Nam Bộ, Tiền Giang có lịch sử khai phá sớm nhất. Trong thời gian đầu, những cư dân từ miền Bắc, miền Trung khi di dân đến vùng đất này, họ đã đối mặt với nhiều khó khăn, thử thách như nỗi nhớ quê hương, bệnh tật, thú dữ, cướp bóc,…. Vì vậy, họ tìm chỗ dựa tinh thần vào các đấng siêu nhiên dẫn đến một số tín ngưỡng mới nảy sinh. Ngoài hành trang văn hóa, phong tục tập quán, tín ngưỡng, tôn giáo mang từ nơi chôn nhau cắt rốn, họ còn dung nạp thêm nhiều tín ngưỡng của người dân bản địa. Trong quá trình chung sống giữa người Việt, người Khmer, người Hoa,… đã dẫn đến sự dung hợp về văn hóa, tín ngưỡng, tôn giáo. Do đó, vùng đất Tiền Giang chịu ảnh hưởng của các nền văn hóa, các tôn giáo khác nhau như Phật giáo, Nho giáo và Lão giáo, Thiên Chúa giáo,…. Nghiên cứu “Sự dung hợp giữa Phật giáo Bắc Tông với tín ngưỡng dân gian tỉnh Tiền Giang” dưới góc nhìn của văn hóa nhận thức, văn hóa tổ chức, văn hóa ứng xử được biểu hiện trên các lĩnh vực như huyền thoại về các ngôi chùa, phong thủy, nghệ thuật kiến trúc, điêu khắc, đối tượng thờ tự, thực hành nghi lễ, lễ hội và tục lệ tại một số ngôi chùa. Nghiên cứu cũng cho thấy sự tác động hai chiều giữa Phật giáo với tín ngưỡng dân gian của người Việt; sự cộng sinh giữa chúng cùng tồn tại trong không gian ngôi chùa; những giá trị văn hóa truyền thống; xu hướng biến đổi. Từ đó đề xuất một số khuyến nghị nhằm phát huy những mặt tích cực, hạn chế những mặt tiêu cực từ sự dung hợp này tại Tiền Giang hiện nay. Đồng thời, sự dung hợp góp phần làm giàu đẹp nền văn hóa, giữ gìn, lưu truyền, phát huy những tinh hoa văn hóa độc đáo và xây dựng nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc.